Lost'un Türk yıldızı: Doctor Jivago
Doctor Jivago
Türkiye'de LOST'u internetten indirerek izleyenlerin çok yakından tanıdığı 'Doctor Jivago' lakaplı altyazı çevirmenine Zaman Gençlik ulaştı. İşte LOST'un gizemli Türk'ü 'Doctor Jivago'...
Özlediniz değil mi? Neden özlemeyesiniz ki, tam dokuz aydır bekliyorsunuz sabırsızlıkla. Yokluğunda çok dizi izlediniz. Belki Heroes'da, Prison Break'te aradınız onda bulduğunuzu. Ama olmadı değil mi?
Hele o sonu başından belli yerli yapımların bizden esirgediği ilginçliği; 'flashback'lerin, 'flashforward'ların tadını hiçbirinde alamadınız. Beyni yoran; hatta çıldırtan sırların mücadeleyle dolu karmaşasında kaybolup gitmenin hazzını yaşayamadınız hiçbir yerde. Varsın olsun. Vakit geldi ya siz ona bakın! Zihinlerde 'flashback' yapmaya gerek yok artık. Üç günlük bir sabır daha gösterin yeter. Ardından dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insan gibi siz de kayıplara karışmaya hazır olabilirsiniz. Lost'un beşinci sezonu başlıyor çünkü. Sırlarla boğuşan zihinlere derman olması muhtemel sezonun ilk iki bölümü aynı gün yayınlanacak. Şimdi size, o beklenen ana kısa bir süre kala farklı bir heyecan yaşatacağız pek bir gizemli diziyle ilgili. Lost'un ülkemizdeki kahramanıyla tanıştıracağız sizi. 'doctor_jivago iyi seyirler diler' dediğimizde dizinin tutkunları hemen anlayacaktır kimden bahsettiğimizi. Yine de söyleyelim. Bahis mevzuu kahraman, Lost'u internet üzerinden indirme yoluyla izleyenler için 'pek bir gizemli dizinin pek bir hayırsever altyazı çevirmeni' Doctor Jivago. Hayırsever, çünkü çevirileri için para almıyor. Yaptığı iş, Lostseverler açısından tam bir amme hizmeti yani. Üstelik dizi Amerikan ABC televizyonunda yayınlanır yayınlanmaz çevirisini 'www.divxplanet.com'da fanatiklerin hizmetine sunuyor. Gizem konusunda diziden geri kalmadığı için gerçek adını yazamayacağız Doctor Jivago'nun. Fakat şu ilginç özelliklerini belirtelim hemen. Lise mezunu, 33 yaşında ve özel bir bilişim firmasında çalışıyor. Devlet okulunda öğrendiği İngilizcesini geliştirmek için başlamış altyazı çevirmeye. Kısacası Lost karakterleri kadar ilginç bir hikâyesi var Doctor Jivago'nun.
On binler onu bekliyor!
4, 8, 15, 16, 23, 42... Bu rakamların sırrı ne acaba? Ya Hurley'nin gördüğü hayaletler... Peki esrarengiz adada ölümün göreceli olmasına ne dersiniz? Bu kadar sırla kafa karıştırdığı gibi bağımlılık yapan Lost adlı dizi bu ayın 21'inde beşinci sezonuna başlıyor. Lost hayranları olarak Amerika'da yayınlandıktan sonra internet üzerinden indirerek izlemek için sabırsızlıkla bekliyoruz. Tabii beklediğimiz bir şey daha var ki; o da 'doctor_jivago'dan iyi seyirler' ifadesiyle başlayan altyazı çevirisi. Biz de dizi yayına girmeden önce Doctor Jivago'yu bulduk. Altyazı çevirilerini yaptığı dizinin ruhuna uygun derecede gizemli ve de ilginç bir hikâyesi var. Öncelikle takma adının Nobel ödüllü Rus yazar Boris Pasternak'ın, daha sonra sinemaya uyarlanan eserinin adından esinlendiğini söyleyelim. Tabii bir de 'Çok havalı!' Asıl mesleği bilişim. 15 yıldır bu sektörde çalışıyor. 33 yaşında ve lise mezunu. İngilizceyi kendi gayretiyle öğrenmiş. Çeviriye de İngilizcesini geliştirmek için başlamış. Tabii Lost'u çevirmeye başlayınca ün de arkasından gelmiş. Lost karakterleri arasında en çok liderliğiyle Jack'i, her zaman bir planının olması nedeniyle de Benjamin Linus'u beğeniyor. Dizideki diyaloglarda geçen en sevdiği ifade ise Desmond'ın 'brother'ı.
Doctor Jivago'ya Lost karakterleri kadar ün kazandıran altyazı çevirilerine başlama hikâyesini bir dinleyelim önce...
Benim çeviri yapmaya başlamam, www.divxplanet.com'un açılmasıyla oldu aslında. Daha önce çeviri yapsam bile başkalarıyla paylaşabileceğim bir ortam olmadığı için pek hevesli değildim. Divxplanet.com açıldıktan ve çevirileri başkalarıyla paylaşma imkânı doğduktan sonra hız verdim çeviri yapmaya. Çevirisini yaptığım ilk film, George Orwell'in aynı isimli romanından uyarlanan 1984 filmiydi. Tabii o zaman İngilizcem şimdiki kadar iyi değildi ama ben çeviri yapmayı basit bir şey sandığım için 'Madem İngilizce biliyorum, dur şu filmin altyazısını çevireyim' demiş bulundum. Ama o çeviriyi bitirmem çok uzun sürdü. 'Gerçekten çok meşakkatli bir işmiş' dedim kendi kendime.
Lost çevirilerinden para almadığınızı biliyoruz. Lostseverler olarak elbette ki müteşekkiriz bu hayırseverliğiniz için. Peki bu işin sizdeki karşılığı ne? Manevi tatmin ya da on binlerce Lost izleyicisinden kaynaklı popülaritenin dayanılmazlığı mı?
Aslında en başta İngilizcemi geliştirmek maksatlı başlamıştım bu işe ama sonraları biraz egomu tatmin etmeye dönüştü. Kibirlilik olarak algılamayın lütfen, ancak, insanların teşekkürüne mazhar olmak herkes kadar benim de hoşuma gidiyor. Divx altyazı çevirilerinden para almıyorum ancak free-lance olarak piyasaya altyazı çevirmenliği yapıyorum. Divx altyazı çevirme özelinde konuşursak, bu işin karşılığı tamamen manevi. Hiçbir mecburiyetimiz olmamasına rağmen bir filmin ya da dizinin altyazısını çevirip izleyenlere sunuyoruz. Bu da bir itibar sağlıyor. Prestijiniz arttıkça popülerliğiniz de artıyor ve bu popülerliği kaybetmemek için sözünüze mümkün olduğu kadar sadık olmak zorunda kalıyorsunuz. Bir altyazıyı söz verdiğiniz halde çevirmezseniz itibarınız yavaş yavaş kaybolmaya başlıyor. Bu fedakârlığın arkasında yatan temel güdü, itibar kaybetme ihtimalinin verdiği kaygı olsa gerek. Ayrıca Lost'u kim çevirseydi o popüler olurdu. Yani keramet bende değil, Lost'ta.
Lost karakterleri kadar ünlüsünüz...
Yaklaşık beş yıldır çeviri yapıyorum. 100'den fazla Divx çevirdim para almadan. 50'nin üzerinde yasal DVD çevirdim. Tabii bunlardan para kazandım. Onlarca bölüm dizi altyazısı çevirdim ama Lost'u çevirmeye başlayana kadar beni sadece divxplanet.com üyeleri tanıyordu. Hani yıllarca tiyatroya emek verip adı bilinmeyen ama bir dizide oynayınca ünlü olan oyuncular olur ya, o hesap.
Ekip misiniz, çevirilerin kontrol mekanizması nasıl işliyor? Çevirilerdeki yanlışlar, anlatım bozuklukları... Süreç nasıl işliyor?
Tek başıma çalışıyorum. Ancak divxplanet.com'da müşterek çevrilen altyazılar da var. Son tahlilde serbest bir iş olduğu için belli bir çalışma tarzı ya da plan dahilinde yapmıyorum çeviriyi. Ekranın bir yanında altyazı, diğer yanında da filmi açıyorum. Bir taraftan filmi izlerken bir taraftan altyazıyı çeviriyorum. Bittikten sonra kendim kontrol ediyorum ama zaman zaman gözden kaçan yazım hataları olabiliyor. Altyazıyı indirenlerin ikazları sonucunda da düzeltmeler yaptığım oluyor. Çevirdiğim altyazıyla daha sonra filmi izlerken 'keşke şuraya şöyle deseymişim' dediğim de oluyor.
Bir bölümü çevirmek ne kadar vakit alıyor?
Çeviriyi mümkün olduğu kadar hızlı yapmaya çalışıyorum. Çünkü on binlerce kişi bekliyor. Ama aslında bu sağlıklı bir çeviri şekli değil. Ben elimden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyorum ama bir altyazının sağlıklı olması için en az 2-3 günlük bir çeviri-kontrol süreci gerekir. Çevireceksiniz, sonra okuyacaksınız ve yazım hatalarını gidereceksiniz, sonra bu altyazıyla filmi baştan sona izleyeceksiniz, gözünüze takılan hataları düzeltecek, içinize sinmeyen yerleri değiştireceksiniz... Ama benim maalesef bu kadar zamanım yok. Saatler içinde çeviriyi bitirip yüklemek zorundayım.
Arkadaş çevreniz Lost çevirisi yaptığınızı ilk andan beri biliyor mu? "Aaa 'doctor_jivago iyi seyirler diler' diyen sen misin gerçekten" türünden şaşkınlıkların sergilendiği anılarınız var mı?
Pek çok kez geldi başıma. Eşimin iş arkadaşı koyu bir Lost hayranıymış. Sohbet ederlerken konusu açıldığında benim Doctor Jivago olduğumu öğrenince inanmamış. Tanışmak istediğini söylemiş. Doğrudan benim de başıma geliyor zaman zaman.
5. sezon başlıyor. Eh artık geçmiş bölümleri en iyi bilen biri olarak 'karşımıza neler çıkar' desek...
Ne söylerseniz söyleyin, yapımcılar tam tersini çıkardığı için herhangi bir tahminde bulunmak beni aşar.
Yabancı biri olsaydınız Türkiye'den hangi diziyi İngilizceye çevirmek isterdiniz?
TV'de izlediğim tek yerli dizi var, Avrupa Yakası. Sanırım onu çevirmek isterdim.
İyi bir altyazı çevirmeni olmanın sırrı nedir? İngilizce bilen herkes iyi çevirmen olamaz herhalde...
Bu kadar çevirinin ardından öğrendiğim bir şey var ki, çeviri yapmak için kesinlikle Türkçeye çok hakim olmak gerekiyor. Çok basit bir örnek vereyim: 'Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür.' atasözünün İngilizce karşılığı "Duvarın öbür tarafındaki çimler daha yeşildir" şeklinde. Siz bunun İngilizce karşılığını bilir ama Türkçede bunu karşılayan atasözünü bilmezseniz o, çeviri olmaz. Temelde, çevirdiğim cümleyi günlük hayatta kurup kurmayacağıma bakıyorum. Eğer 'Tamam, ben böyle bir cümle kurarım' diyorsam o çeviri bana göre doğrudur. o.deligoz@zaman.com.tr
--------------------------------------------------------------------------------
'DVD firmalarıyla çalışan çevirmenler bizim çevirilerimizi çalıyor!'
Divxplanet'in yüklendiği en önemli görevlerden biri de dünya sinemalarının en iyi örneklerini Türk izleyiciyle buluşturmak. Türkiye'de gösterime girmemiş, DVD'si Region 2 tabir edilen Avrupa ülkelerinde basılmamış ancak gösterildiği ülkelerde ödülleri silip süpürmüş Asya, Hint, İran gibi ülkelerin filmlerini Türk izleyicilerine, Türkçe altyazılı olarak sunuyor. Özellikle Asya filmlerine ulaşmak için emule veya torrent adlı paylaşım programlarında kullanılacak kaynak linkleri ve Türkçe altyazılarda en büyük sitedir. Üstelik bir şekilde beğendiğiniz ve izlemek istediğiniz ama Türkçe çevirisi bulunmayan bir film için gönüllü çevirmenlere istek yapabiliyorsunuz ve ikna edici olursanız kısa sürede istediğiniz çeviriye kavuşmanız mümkün. Tüm bunların yanında, sitedeki bazı üye arkadaşlarımız Türkçe filmlere, işitme engelliler için Türkçe altyazı hazırlıyor. Belirtmek istediğim bir diğer husus da, divxplanet'teki çevirilerin DVD firmalarıyla çalışan çevirmenler tarafından çalınması. Şu an piyasada gördüğünüz, bizim tespit edebildiğimiz kadarıyla onlarca DVD'de divxplanet çevirmenleri tarafından çevrilmiş altyazılar kullanılıyor. Çok ünlü bir digital TV'de gösterilen filmlerin dublajlarında da divxplanet çevirmenleri tarafından çevrilmiş altyazılar kullanılıyor.
ÖNDER DELİGÖZ
Lost Season 4 Episode 1 The Beginning of the End , Lost Season 4 Episode 2 - Confirmed Dead ,Lost Season 4 Episode 6 - The Other Woman - Turkce Altyazili,
Lost 4.Sezon Online İzle ,Lost Yeni Bölüm,Lost 4.Sezon Canlı İzle,Lost 3.Sezon Online İzle,Lost 3.Sezon Canlı İzle,Lost 2.Sezon Online İzle,Lost 2.Sezon Canlı İzle,Lost 1.Sezon Online İzle,Lost 1.Sezon Canlı İzle,Lost 5.Sezon Canlı İzle,Lost 5.Sezon Online İzle,Lost Season 5 Episode 1,LOST 5.Sezon 1.Bölüm - Because You Left Lost Sezon 5 Bölüm 3 - Trailer,LOST 5.Sezon 3.Bölüm - JUGHEAD
0 yorum:
Yorum Gönder